Nadat in 2007 en 2008 jonge architecten door het Architectuurcentrum Twente waren uitgenodigd om zich volgens het een pecha kucha concept te presenteren, was er dit jaar ruimte gemaakt voor zeven jonge ontwerpers afkomstig uit andere ontwerpende disciplines dan de architectuur.

Veel net afgestudeerde ontwerpers zoals grafisch ontwerpers, productontwerpers, meubelontwerpers maar ook gameontwerpers en interieurarchitecten starten na hun opleiding een ontwerpcarrière binnen een bestaand bureau. Maar vaak beginnen zij direct of na een kort dienstverband een eigen bureau. Ook in Twente doet zich dit fenomeen gelukkig voor. Wie zijn zij en hoe kunnen zij zich profileren in een markt waarin concurrentie een steeds grotere rol speelt?
Het Architectuurcentrum Twente bood op 26 februari een podium aan zeven jonge, startende Twentse ontwerpers waarbij zij in maximaal 10 minuten hun persoonlijke ambitie, visie en zelf ontworpen projecten konden presenteren.

Rob Dieleman, directeur AXIS media ontwerpers uit Enschede, was gevraagd de presentaties in te leiden met een inspirerende bijdrage. Na een korte schets van zijn leven, filosofie en de successtory van zijn Enschedese (en inmiddels ook Amsterdamse) bedrijf, startte de 48 jarige alleskunner zijn verhaal met de titel ‘Wenken voor de jonge ontwerpers’. Daarmee wist hij niet alleen de zaal te vermaken maar ook de nodige, bruikbare en zinvolle tips mee te geven. Deze tips waren vooral bedoeld om een goed ondernemer te zijn. Want voor Dieleman is creativiteit meer dan alleen maar een mooi ontwerp kunnen maken.
Verrassend genoeg opende hij met Rudi Carrel (who the f... is Rudi Carrel?) die ooit zei: ‘Een goeie grap moet je eerst IN je mond nemen voordat die er UIT kan’. Hoewel hij absoluut geen fan is van Carrel, knoopte Dieleman de opmerking goed in zijn oren. Want later merkte hij dat die opmerking ook opgaat voor ontwerpers. En hij hield de jonge ontwerpers in de zaal dan ook voor: ‘Zorg ervoor dat je je eerst helemaal vol stopt, wees een spons, zuig alles op, wees nieuwsgierig, lees, kijk en luister. Want ooit komt het er uit en vaak op het moment dat het ook nog eens goed van pas komt.’ Dieleman sprak uit ervaring en toonde dat met een paar voorbeelden aan.
Vervolgens kwamen de belangrijkste en zelfs gestructureerde tips die vooral draaiden om de klantbenadering. De opsomming van Dieleman zag er als volgt uit:
- zeg nooit tegen de klant dat hij ‘uit zijn mond stinkt’,
- benader je klant altijd positief,
- luister naar wat de klant zegt en waar zijn interesse en passie ligt, dat kun je later goed gebruiken,
- vraag je af wie de klant van de klant is,
- wees aardig!
- laat de klant ook zelf scoren,
- wees er van bewust dat de klant uiteindelijk de baas is,
- en tenslotte: laat je goed betalen (niet alleen voor jezelf maar vooral voor je bedrijf en de mensen die je in dienst hebt).
Dieleman sloot af met een belangrijke boodschap: neem regelmatig rust voor jezelf. Als je dat doet dan ben je daarna een veel betere ontwerper en heb je betere ideeën.

Na deze bemoedigende en bijna vaderlijke raadgevingen was het aan de jonge ontwerpers om zich kort te presenteren. Achtereenvolgens traden op:

Peter Meinders: interieurontwerper bij Insight te Hengelo. Hij nam het publiek mee op een doorsnee werkdag en toonde zijn werkplek, collega’s en de projecten waaraan hij werkte. Meinders noemt ‘het koken’ als een belangrijke inspiratiebron en hij vondt zichzelf vooral een conceptontwerper die het liefst met opdrachtgevers werkt die durven.

Paul Klotz: lichtontwerper met eigen bedrijf: LED-art te Enschede. Paul is ondermeer opgeleid aan de Saxion Hogeschool en heeft zich gespecialiseerd in het ontwerpen van lichtobjecten die driedimensionale en bewegende aspecten hebben. De voorbeelden die hij toont hebben verschillende schaalniveau’s en variëren van kleine kubusvormige objecten met digitaal aangestuurde ledverlichtingen tot monumentale objecten zoals een ontwerp voor een poort met lichtelementen in Delft.

Werner Helmich: industrieel ontwerper en eigenaar van Helmich Design in Enschede. Helmich is met 24 jaar de jongste deelnemer en zijn passie is het maken van ontwerpen die in deze tijden van overgewicht en obesitas de beweging stimuleren. Hij deed onderzoek naar de relatie beweging en energieverbruik. Ontwerpen die hierop aansluiten zijn bijvoorbeeld de sportschoen die zichtbaar maakt hoeveel energie er verbruikt is, het magnetische bord waar de lepel en de vork niet of nauwelijks vanaf komen of de slank ogende koelkast.

Ronald Meulman: een aan de AKI opgeleide keramist en eigenaar van atelier RM te Enschede. Meulman toonde zijn flexibele mal waarmee hij een eindeloos reeks keramische vazen kan maken. Door de conische vorm van de mal in horizontale schijven te maken die verschuifbaar zijn, kan telkens een andere vorm gerealiseerd worden. 

Bram den Hond: game-ontwerper die op de AKI als schilder werd opgeleid. Bram leerde al op jonge leeftijd te programmeren met Quickbasic en Turbopascal waarmee hij leerde om structuren en patronen te beheersen. De voorbeelden daarvan waren een dichtmachine waarmee met het indrukken van een ‘woordknop’ zich een gedicht kan ontwikkelen dat automatisch stopt als er een vooraf ingevoerd ‘stopwoord’ bereikt wordt. Of een emotiemachine die resulteert in een interactief ontstane soapaflevering. Ook gaf hij een idee van de complete opera die hij, inclusief alle disciplines die bij een normale opera aan de orde zijn, ontwierp. Bram eindigde zijn presentatie met de schilderijen die hij met behulp van beeldbewerkingsprogramma’s weer maakt.

David den Breejan: interieurontwerper werkzaam bij IAA architecten in Enschede. David is in Eindhoven opgeleid als productontwerper en doorkruist het liefst het beruchte hokjesdenken. In de ontwerpen die hij toont is de cross-overs met andere ontwerpdisciplines zichtbaar. Zo zien we de vuilnisbak met daaraan een vishengelhouder voor plaatsing aan de waterkant (‘kun je meteen de rommel uit het water vissen’) of het letterlijke grasmatje op de stenen vloer voor even relaxed zitten met je voeten in het gras. Maar ook de blob-achtige ruimtes die hij ontwierp voor de ROC in Zwolle te maken in de verbindingsruimtes die alle leerblokken met elkaar verbinden en die zo een menselijke maat introduceren in de leerfabriek.

John Patrick Nijkamp: grafisch ontwerper en samen met Dennis Morshuis eigenaar van het Ontwerpatelier te Enschede. Na een dertig seconden durende flitspresentatie van de vele logo’s die het Ontwerpaltelier maakte, volgde een uitleg over een bijzonder project: gluejeans. Gluejeans is een project van het modeduo G+N (Gerrit Uittenbogaard en Natasja Martens) waarvoor Ontwerpatelier de campagne ontwierp. Gluejeans zijn, zoals het woord al zegt, gelijmde in plaats van genaaide broeken van jeansstof. Het duo heeft momenteel in het kader van het Amsterdamse Red Light Fashion-project een ‘raam’ op de Oude Achterburgwal in Amsterdam. De mannen van het Ontwerpatelier dragen beide een gluejeans (€ 500,- die je terugkrijgt als er na jou 500 exemplaren zijn verkocht...) en ondervinden na afloop van hun presentatie veel – vooral vrouwelijk – geïnteresseerde voelhanden!

De bijeenkomst ‘Jonge ontwerpers presenteren zich #3’ is volgens het zogenoemde pecha kucha-concept verlopen. Dit door Mark Dytham uit Tokio bedachte concept is afgestemd op het zaptijdperk: korte en bondige presentaties waarbij het publiek to the point wordt geïnformeerd. Een kookwekker zorgde ervoor dat de deelnemers zich strikt aan hun toen minuten hielden. Ze hadden zich goed voorbereid en de meeste bleven zelfs binnen die tijd.

Na afloop van de boeiende presentaties met veel innovatieve, creatieve en ondernemende denkkracht, kon het publiek nog eens extra inspiratie opdoen bij de tentoonstelling ‘Geslaagd Ontwerp 10 jaar’. Deze eveneens door het Architectuurcentrum Twente georganiseerde lustrumtentoonstelling toont het oorspronkelijke afstudeerwerk van eerdere deelnemers aan de exposities ‘Geslaagd Ontwerp’ en ook hun huidige werk.